Sürdürülebilirlik Raporu Nasıl Hazırlanır?
Şirketler, sürdürülebilirlik raporu hazırlama aşamasında farklı raporlama yöntemleri ile farklı standartlardan yararlanılarak, şirketler istedikleri sıklıkta ve yöntemde rapor yayınlayabilir.
Kurumsal sürdürülebilirlik raporlama çalışmaları açısından 3 farklı standart olarak;
- Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi (UN Global Compact) (UNGC)
- Küresel Raporlama Girişimi (GRI)
- Ekonomik Kalkınma Ve İşbirliği Örgütü (Organisation for Economic Co-operation and Development) (OECD) standardı yer almaktadır.
Bugün dünya genelinde en fazla tercih edilen raporlama standardı ise Türkiye’de de olduğu gibi Küresel Raporlama Girişimi (GRI) standardadır.
GRI Sürdürülebilirlik Raporlaması Nasıl Yapılır?
Küresel Raporlama Girişimi (GRI) standardı kullanılması ile raporlama şirketler, kurumlar ve devletler tarafından seçilebilir. Raporlamada insan hakları, yolsuzlukla mücadele ve iklim değişikliği konuları üzerinde kendi etkilerini anlayabilmek ve kendi sürdürülebilir yöntemlerini geliştirmek için rehberlik elde edebilirler.
Bu bağımsız kuruluş raporlarında enerji kullanımı, kentleşme, nüfus artışı, sanayileşme gibi farklı eylemlerin etkileri bağlamında risk yönetimi ve iyileştirmeler açısından firmalar teşvik elde ederler. Değişen bölge ve büyüklükteki kurum ve kuruluşlar güvenilir, şeffaf ve anlaşılır bir yöntem elde eder.
GRI raporlama standardı kapsamında işletmeler çevresel, ekonomik ve sosyal ana başlıkları çerçevesinde birçok standart hazırlayabilir ve rapor sonucunda da firma sürdürülebilirliği için ölçülebilir bir seviye elde edilir.
GRI Sürdürülebilirlik Raporlarında Hangi Standartlar Yer Alır?
GRI standartları dünya genelinde en fazla tercih edilen sürdürülebilirlik raporlama sistemini sağlar. Sistem yıllardır şartlara ve teknolojilere göre güncellenirken, bugün sistemin başlıkları yani standart maddeleri arasında da 4 ana kapsam yer almaktadır.
Evrensel Standartlar (GRI 101-103)
Bu kurallar tüm kuruluşlar için geçerli olacak şekilde farklı konular açısından veri toplanır ve yönetim şekilleri incelenir. Başlıklar arasında;
- Kuruluş (GRI 101: Foundation)
- Genel Açıklamalar (GRI 102: General Disclosures) ve
- Yönetim Yaklaşımı (GRI 103: Management Approach) yer alır.
Ekonomik Standartlar (GRI 201-206)
Kurumun ekonomik çerçevedeki en hassas etkilerini incelerken şu başlıklar altında değerlendirme sağlar.
- Pazar Varlığı
- Satın Alma Uygulamaları
- Rekabet Karşıtı Davranış
- Ekonomik Performans
- Dolaylı Ekonomik Etkiler
- Yolsuzlukla Mücadele
Çevresel Standartlar (GRI 301-308)
Kurumun çevresel çerçevedeki en hassas etkilerini inceler aşağıdaki başlıkları değerlendirir.
- Enerji
- Biyoçeşitlilik
- Atıklar
- Tedarikçi çevresel değerlendirme
- Malzemeler
- Su ve atıkları
- Emisyonlar
- Çevresel uyum
Sosyal Standartlar (GRI 401-419)
Kurumun sosyal çerçevedeki en hassas etkilerini incelerken şu başlıklar ile değerlendirme yapılır.
- Çalışma/yönetim ilişkileri
- Eğitim ve öğretim
- Ayrımcılık yasağı
- Çocuk emeği
- Güvenlik uygulamaları
- İnsan hakları değerlendirmesi
- Tedarikçi sosyal değerlendirme
- Müşteri sağlığı ve güvenliği
- Müşteri gizliliği
- İstihdam
- İş sağlığı ve güvenliği
- Çeşitlilik ve eşit fırsat
- Örgütlenme özgürlüğü ve toplu pazarlık
- Zorunlu çalışma
- Yerli halkların hakları
- Yerel topluluklar
- Kamu politikası
- Pazarlama ve etiketleme
- Sosyoekonomik uyum
İyi Bir Sürdürülebilirlik Raporunun Özellikleri Nasıl Olmalı?
İyi bir sürdürülebilirlik raporu hazırlandığında, bu rapor özellikleri arasında aşağıdaki maddeler yer almalıdır.
- Rapor bir bütünlük içerisinde olmalıdır.
- Raporda öncelikler belirlendikten sonra ayrıntılı veriler toplanmalıdır.
- Ardı ardına gelen her rapor tutarlılık sağlamalı ve her raporda daha fazla gelişme elde edilmelidir.
- Raporlar yenilikçi yaklaşımlar sağlamalıdır.
- Her rapor kıyaslanabilir, anlaşılır ve her zaman şeffaf olmalıdır.
- Rapor değerlendirmede şirketin sürdürülebilirlik çerçevesindeki performansını çok geniş olarak incelemelidir.
- Raporlama, süreklilik ve değişim takibi açısından yılda bir defa veya 2 yılda bir gerçekleştirilmelidir.
- Raporda kurumun sosyal, çevresel ve ekonomik performansı açıklanmalı ve gelişim hedefi bulunmalıdır.
- Rapor risk yönetimi ihtiyaçları için bir cevap sağlamalıdır.
Sürdürülebilirlik Rapor Hazırlıklarında Kaçınılması Gerekenler Nelerdir?
Sürdürülebilirlik raporlaması gerçekleştirilirken, bazı noktalardan da mutlaka kaçınmak gerekir.
- Sürdürülebilirlik raporu, kurumsal sosyal sorumluluk için ek bir çalışma şeklinde hazırlanmamalıdır. Mutlak olarak şirketin bir ana stratejisi şeklinde kabul edilmelidir.
- Sürdürülebilirlik raporunun kapsamı düşük olmamalı, sürdürülebilirlik performansını çok geniş bir şekilde değerlendirecek bir büyüklüğe sahip olmalıdır. Aksi halde şirket kalitesi düşerken, kuruluşa olan güven azalacak ve şirket karşılaştırılabilir bir konuma düşecektir.
- Raporun bir pazarlama unsuru olarak görülmesi çok büyük bir hatadır. Çünkü şirket ve kurumlarda sürdürülebilirlik kavramı gerçekçi bir şekilde kabul edilmelidir. Aksi halde bir gelişim gösterilmesi mümkün olmamakla birlikte samimi bir inancın da ortadan kalkması ile karşılaşılır.
- Rapor sadece prestij elde etmek için hazırlanmamalıdır.
