Sürdürülebilirlik Raporu Nedir?
Sürdürülebilirlik raporları bir işletmenin proje veya faaliyetleri sonrasında doğaya etkilerini ve bu etkilerin hem firma hem de doğa üzerindeki oluşturduğu riskleri ve bu risklerin nasıl yönetileceğini belge altına alan raporlardır.
Dünyamızda sürdürülebilirlik özellikle 2000’li yıllar ile birlikte şirket politikaları arasında çok önemli bir hale gelmiştir. Bu nedenle sürdürülebilirlik raporlamaları firmalara geleceğe dair bir gözlem şansı sağlarken, teknoloji ve iletişim tekniklerinde de gelişimini sağlamaktadır. Müşteriler ve kamuoyu açısından da bu raporlamalar önemli bir prestij sağlamaktadır.
Bugün hem Türkiye’de hem de dünyanın birçok ülkesinde büyük şirketler ve kurumlar dünya standartlarında sürdürülebilirlik verileri toplayarak, analizler sayesinde risk ve strateji belirlemesi yapmakta ve bu anlamda da sürdürülebilirlik raporları için kişiler ve danışmanlar ile çalışmaktadır. Sonrasında güvenilir, tutarlı ve karşılaştırılabilir raporlar halka açık şekilde paylaşılırken, bu örnek firmalar arasında Coca Cola, Samsung, Arçelik ve Anadolu Efes gibi kurumlar yer almaktadır.
Günümüzde sürdürülebilirlik raporlama sistemleri içerisinde en çok tercih edilen sistem, GRI – Küresel Raporlama Girişimi (Global Reporting Initiative) standardadır.
Sürdürülebilirlik Raporu Neleri Amaçlar?
Sürdürülebilirlik raporlarının temel olarak iki amacı bulunmaktadır.
- İlk amaç; kurum ve kuruluşların sürdürülebilir kalkınmayı benimsemesi ve bu konuda performanslarını ölçerek, ileriye dönük plan yapmasını sağlamaktır.
- İkinci amaç ise kamuoyu, müşteri, yatırımcı ve çalışan gözünde ve paydaşlar gözünde sürekli ve düzenli bilgilendirme sağlamaktır.
Bu amaçlar sayesinde çevresel politikalarda rolü olan şirketler, bu sürece önemli bir pozitif attı sağlamaktadır.
Sürdürülebilirlik Raporu Danışmanlığı Sayesinde Şirketler ve Çevre Hangi Faydaları Elde Eder?
Dünyada ve Türkiye’de birçok şirket düzenli bir şekilde sürdürülebilirlik raporları paylaşırken, güvenilir bir gelecek sağlamaktadır. Bu noktada da sürdürülebilirlik raporu danışmanlık süreci çok önemli bir yere sahiptir. Uzman desteği ile raporlama çalışmaları yapıldığında, hem firmalar hem de çevre büyük faydalar elde etmektedir.
Firmalar açısından faydalara bakıldığında;
- İşletmelerde risk yönetimi ve risk analizleri daha iyi bir konuma gelebilir.
- Şirket prestiji artış gösterir.
- Sektörel rekabette avantaj elde edilir.
- Etkili bir risk yönetimi sayesinde uzun vadede ekonomik hedefler gerçekleştirilebilir.
- Çalışanlar için güven, sadakat, motivasyon ve performans katkısı elde edilir.
- Yaptırımlar ve yasal gereklilikler karşısında önlem alınırken, avantaj sağlanır.
- Paydaşlar, karar mekanizmaları ve yatırımcılar açısından finansal verilerin haricinde şirket değeri çok net bir şekilde görülebilir.
- İşletme yeni yatırımcıları kendine çekebilir.
- Marka daha iyi bir algı elde ederken, daha güvenilir hale gelir.
- Ekonomik büyüme sağlam temeller ile destek alır.
- Uzun vade açısından şirketin gerçekleşecek gelişmelerine dair bir görüş elde edilebilir.
- İyi raporlar sayesinde devletten destek ve teşvik alınabilir.
Sürdürülebilirlik rapor danışmanlığı ile raporlama hizmeti alındığında elde edilen çevresel faydalara bakıldığında ise
- Daha bilinçli bir çevre elde edilir.
- Kalkınma politikaları kabul edilip geliştirilirken, çevreye zarar verme ihtimali engellenir.
- Çevre, gelişen ekonomilerin temelinde yer almayı başararak, gelişecek stratejiler için teşvik sağlar.
- Sürdürülebilir gelecek açısından bir artı elde edilir.
- Mevcut durum gözden geçirilerek, gelecek adımlar belirlenir.
- Toplumun ihtiyaçlarını temin edebilmesi açısından imkanlar yaratılır.
Sürdürülebilirlik Raporu Danışmanlığını Kimler Tercih Etmelidir?
Sürdürülebilirlik raporları mimari, bankacılık, gıda sektörü veya küçük boyuttaki şirketlere kadar herkese hitap eder. Özellikle halka açık şirketler için büyük bir öneme sahip olmakla birlikte bağlayıcı olmasa da önemi ve etkisi bugün çok mühim bir noktadadır. Bu nedenle medya kuruluşları, eğitim kurumları, sağlık kurumları, maden firmaları, enerji firmaları, ulaşım şirketleri ve şehircilik kurumları gibi her noktada danışmanlık alınması mümkündür.
GRI Standardında Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlaması Nedir?
Küresel Raporlama Girişimi (Global Reporting Initiative) GRI, bugün Türkiye’de ve dünyada en sık tercih edilen sürdürülebilirlik raporlaması standardadır. ABD menşeli olarak 1997 yılında kurulan bu kuruluş, her geçen gün standartlarını geliştirmekte ve güncellemektedir.
Raporlamalarda özellikle güvenilirlik, tutarlılık ve karşılaştırılabilirlik kriterleri sağlar. Bugün ABD’de borsalarda işlem gören en ünlü şirketler bu raporlamayı giderek daha fazla seçmektedir. Türkiye’de de son 20 yıl içerisinde bu rakam 2005’te 2 firmayla başlarken, bugün 100 üstünde firma tarafından raporlama alınarak artış göstermiştir.
GRI Standardında Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlaması Danışmanlığı Kapsamı Nelerdir?
GRI sürdürülebilirlik raporu danışmanlığı sağlanırken, süreç içerisinde belirli aşamalar yer alır. Bu çerçevede;
- Temel hazırlıklar sonrasında verilerin toplanması, analiz edilmesi, temel raporun oluşturulması, paydaş iletişimi sağlanması ve anketler yapılması,
- Elzem konuların belirlenmesi sonrasında teknik hesaplamalar yapılması, içeriklerin belirlenmesi, görsel oluşturma aşamaları ve İngilizce tercüme yapılması,
- Tasarım tema belirlemesi, firma iletişimi, taslak rapor tasarım entegrasyonu hazırlığı,
- GRI endeks hazırlığı, GRI onayının alınması ve raporun yayınlanması kapsamı yer alır.
Yürütülen bu süreç içerisinde rapor güncel standartlar ile mevcut durumu çözümlerken, tüm sürdürülebilirlik çalışma alanlarına hitap eder. Riskleri belirleyerek, azaltma yönünde strateji geliştirir ve firmalara saygınlık sağlar. Uzmanların bilgi ve deneyimleri ile gelişim takibi sağlayarak, onlara ayak uyduran bir yöntemle rapor tamamlanır.
GRI Standardında Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlaması İçin Paydaşlar ve Ülkeler Nelerdir?
Bu raporlama sisteminde paydaşlar, yatırımcı ve hissedarlar ile birlikte çalışanlar, tedarikçiler, son kullanıcı, medya, kamu kurumları, yönetici ve müşteriler gibi her grup kapsanmaktadır. Bu bağlamda firma ilkeleri sürekli bir şekilde takip ederek, paydaşlara düzenli, tutarlı, dürüst ve karşılaştırabilir raporlar sunmalıdır.
GRU ilkeleri arasında da şu noktalar yer alır.
- Bütünlük sağlayan bir raporlar
- Doğru belirtilmiş bir sürdürülebilirlik içeriği
- Konuların öncelikli şekilde belirlenmesi
- Paylaş katılımlarının gerçekleştirilmesi
GRI Standardında Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlaması Hangi Standartlara Sahiptir?
GRI, raporlamalar açısından ekonomik, sosyal ve çevresel boyutları göz önüne alarak standartlar tespit etmiştir. Bu anlamda da belirtilen boyutların her birinde standartlar çerçevesinde firmanın belirlenen şartları sağlayıp sağlamadığı detaylı şekilde gözden geçirilir.
- Ekonomik boyut çerçevesinde; ekonomik konular incelenirken, dünyanın sınırlı kaynaklarının ne kadar verimli şekilde kullanılabildiği gözden geçirilir. Bu noktada aşağıdaki başlıklar incelenmektedir.
- Ekonomik performans
- Dolaylı ekonomik etkiler
- Yolsuzlukla mücadele
- Pazar varlığı
- Satın alma uygulamaları
- Rekabet karşıtı davranış
- Sosyal boyutta ise şirketin sosyal çerçevede ifade ettiği değer ve sosyal bakımdan nasıl etki bıraktığı incelenmektedir. Yine incelenen başlıklar arasında örnek olarak şu noktalar yer alır.
- Çalışma/yönetim ilişkileri
- Eğitim ve öğretim
- Çocuk emeği
- İstihdam
- İş sağlığı ve güvenliği
- Örgütlenme özgürlüğü ve toplu pazarlık
- Çevresel boyutta ise bu şirketin ekosisteme etkisi ve bu noktadaki sorumluluklarıyla doğaya verdiği zararı azaltmak açısından ne gibi uyum çalışmaları gerçekleştirdiği konusu ilgi alanına girmektedir. Bu boyutta incelenen başlıklarda şu noktalar yer alır.
- Malzemeler
- Su ve atıkları
- Emisyonlar
- Çevresel uyum
- Enerji
- Biyoçeşitlilik
- Atıklar
- Tedarikçi çevresel değerlendirme